ကိုဗစ်စည်းကမ်းမလိုက်နာသူတွေ ထိထိရောက်ရောက်အရေးယူမည်

ကိုဗဈစညွးကမွးမလိုကနွာသူတှေ ထိထိရောကရွောကအွရေးယူမညွ

မှနမွာနိုငငွံမှာ ကိုဗဈကပရွောဂါ ကူးစကမွှုတှေ တိုးလာနခှေိနမွှာ ကာကှယထွိနွးခှုပရွေးအတှကွ ခမှှတထွားတဲ့ စညွးကမွးတှကေို မလိုကနွာသူတှအပေေါွ ထိထိရောကရွောကအွရေးယူဖို့ နိုငငွံတောအွတိုငပွငခွံပုဂဂြိုလကွ ဒီကနေ့ပဲ ပှောဆိုလိုကတွဲ့အကှောငွး ပှောပှပါမယွ။ ဒီသတငွးကို ဗှီအိုအမှနမွောပိုငွး သတငွးထောကစွုစုက တငဆွကပွေးမှာပါ။

ရခိုငပွှညနွယကွနေ ကိုဗဈရောဂါ တကှော့ပှနကွူးစကလွာရာက အခုဆိုရငွ ရနကွုနအွပါအဝငွ တခှားဒသတှကေေိုပါ ပှံ့နှံ့လာနတောကှောင့ွ တငွးတငွးကှပကွှပွ ထိနွးခှုပကွာကှယဖွို့ နိုငငွံတောအွတိုငပွငခွံပုဂဂြိုလကွ ဒီကနေ့ အှနလွိုငွးဆှေးနှေးရာမှာ ပှောဆိုလိုကတွာပါ။ သီတငွးပတွ အနညွးငယအွတှငွးမှာပဲ ကူးစကမွှုတှေ စံခှိနခွှိုးအောငွ မှားလာတာဟာ ရောဂါကာကှယထွိနွးခှုပရွေး စညွးမဉွှးစညွးကမွးတှကေို လိုကနွာရာမှာ အားနညွးခကှတွှေ ရှိနတောကှောင့လွို့လညွး ပှောသှားပါတယွ။ ဒါကှောင့လွညွး ပှညထွဲရေးလို ဥပဒစေိုးမိုးရေး တာဝနရွှိသူတှကေ ထိထိရောကရွောကွ အရေးယူဖို့လညွး အှနလွိုငွးဆှေးနှေးပှဲမှာ ဒေါအွောငဆွနွးစုကှညကွ တိုကတွှနွးခဲ့တာပါ။

“ပှညထွဲရေးဘကကွတော့ ဥပဒနေဲ့ပတသွကလွို့ ခပမွာမာတော့ ကိုငတွှယရွပါလိမ့မွယွ။ ကမှက ဒီလိုတာဝနမွဲ့တဲ့ လုပရွပတွှကေိုတော့ လုံးဝမနှဈမှို့ဘူး။ ဥပမာဆိုလို့ရှိရငွ မလိုအပပွဲနဲ့ပေါ့နောွ၊ ဘာမှလညွးအရေးမကှီးပဲနဲ့ ဒီ နိုကကွလပတွှလေိုဟာမှိုးပေါ့။ ဒါတှကေို တရားမဝငွ ကန့သွတထွားတဲ့ကှားထဲကနေ ဖှင့တွာတှဘောတှဆေို။ ဒါတှဟော ဘာမှလိုအပတွဲ့ကိဈစလညွး မဟုတပွဲနဲ့ အငမွတနတွာဝနမွဲ့ပှီးတော့ ပှညသွူအပေါမွှာရော နိုငငွံအပေါမွှာရော စတနောအငမွတနနွညွးတယလွို့ ကမှတို့ဒီလိုပဲ သတမွှတရွမှာပဲ။ ဒါကှောင့မွို့ ဒါတှဟော အရေးယူမှာ။ ကမှတို့ကှပကွှပမွတမွတွ အရေးယူမယွ၊ တငွးတငွးကှပကွှပအွရေးယူမယွ။ အရေးယူတယဆွိုတာ ဒေါသစိတနွဲ့မဟုတဘွူး။ ကမှတို့ရဲ့ နိုငငွံကို ကာကှယရွမယဆွိုတဲ့စိတနွဲ့သာ အရေးယူရမှာဖှဈပါတယွ။”
စဈတှမှေို့တှငြ ရဲလုံခှုံရေးခထွားပှီး နှာခေါငြးစညြးတပြ သှားလာနကှသေညြ့ မှငကြှငြးတခု။ (၂၃ သှဂုတြ ၂၀၂၀)
SEE ALSO:
ရခိုငွ COVID နောကဆွုံးအခှအနေေ ကနွှးမာရေးဝနကွှီး၊ အရေးပေါွ တုံ့ပှနကွိုငတွှယမွှု ခေါငွးဆောငတွို့နဲ့ မေးမှနွးခနွး

ရောဂါကူးစကမွှုတှေ တိုးလာတဲ့ ရခိုငပွှညနွယမွှာတော့ မလိုအပရွငွ အိမပွှငမွထှကဖွို့နဲ့ ခရီးသှားလာမှုတှကေို ကန့သွတထွားပှီး ရနကွုနတွိုငွးအတှငွးက မှို့နယွ ၇ မှို့နယမွှာလညွး အလားတူ အိမမွှာနဖေို့ ညှှနကွှားထားပါတယွ။ ဒါပမေဲ့လညွး ရခိုငပွှညနွယကွနေ ရနကွုနအွပါအဝငွ တခှားဒသတှကေေို ခရီးသှားသူတှေ အမှားအပှား ရှိခဲ့တာကှောင့ွ ရောဂါပှန့ပွှားမယ့ွ အနတြရာယွ ရှိနတောကိုလညွး နိုငငွံတောွ အတိုငပွငခွံပုဂဂြိုလကွ အလေးထား ပှောဆိုသှားခဲ့တာပါ။ အထူးသဖှင့ွ လူနထေူထပတွဲ့ ရနကွုနလွို နရောမှိုးမှာ ရောဂါကာကှယထွိနွးခှုပရွေး ထိထိရောကရွောကွ မလုပနွိုငရွငွ အနတြရာယကွှီးမားတယလွို့လညွး သတိပေးခဲ့ပါတယွ။

“ရောဂါပိုးကူးစကနွတေဲ့ ပှညသွူတှဟော ရနကွုနတွိုငွးမှာ ၄၀၀ ရှိသှားပါပှီ။ နောကပွှီးတော့ ဒီမှို့နယတွှမှော ၃ယောကကွှောပွှီးတော့ အစတုနွးကတညွးက ၃ ယောကကွှောလွို့ရှိရငွ ကမှတို့ Stay at Home လုပပွါတယွ။ အဲတော့ ၃ယောကကွှောတွဲ့မှို့နယတွှဟောလညွး တောတွောမွှားလာပါပှီ။ အဲတော့ ရနကွုနမွှာတော့ တောတွောကွယှကွယှပွှန့ပွှန့ွ Stay at Home အစီအစဉတွှလေုပရွမယွ။ ရနကွုနသွူ ရနကွုနသွားတှကေ အခုခှိနမွှာ သူတို့အစှမွးပှရမယွ။ တကယပွဲ ကိုယ့မွှို့နယအွတှကွ ကိုယရွပတွညနွိုငတွယွ။ ကိုယ့ရွဲ့ကနွှးမာရေးအတှကွ ကိုယရွပတွညနွိုငတွယွ။ ကိုယလွုပနွိုငတွယွ။ ကိုယခွံနိုငတွယဆွိုတာကိုပှဖို့ အခှိနဖွှဈလာပါပှီ။”

ကပရွောဂါကာကှယရွေး ညှှနကွှားခကှတွှကေို မလိုကနွာခဲ့ရငွ ကူးစကရွောဂါ ကာကှယနွှိမနွငွးရေးဥပဒနေဲ့ သာမက ပှဈဒဏပွိုကှီးတဲ့ သဘာဝဘေးအနတြရာယဆွိုငရွာ စီမံခန့ခွှဲမှုဥပဒနေဲ့ပါ အရေးယူဖို့လညွး အတိုငပွငခွံပုဂဂြိုလကွ သတိပေးခဲ့ပါတယွ။ ဒါပမေဲ့လညွး ကပရွောဂါ ထိနွးခှုပရွေး စညွးကမွးမလိုကနွာသူတှကေို အရေးယူရာမှာ နောကဆွကတွှဲ ပှူနာတှေ ကှုံရမှာကို လူ့အခှင့အွရေး လှုပရွှားသူတှကှေား စိုးရိမမွှုတှလညွေး ရှိနပေါတယွ။

ကိုဗဈကူးစကမွှုတှေ ပှနစွနခှေိနမွှာ စညွးကမွးတငွးကှပဖွို့ ပိုပှီးလိုအပပွမေဲ့ ဒါတှကေိုကိုငတွှယဖွှရှငွေးတဲ့အခါ သတိထားဖို့လိုတယလွို့ လူ့အခှင့အွရေး လှုပရွှားသူတဦးဖှဈတဲ့ ညီမှှခှငွးမှနမွာက အမှုဆောငဒွါရိုကတွာ ဦးအောငမွှိုးမငွးက ပှောပါတယွ။

“အဲဒီတော့ စညွးကမွးနဲ့အမိန့ကွို တာဝနယွူလုပဆွောငမွယ့သွူတှေ ကိုယတွိုငကွသသခှေောခှာသိရဲ့လား။ ဘယလွောကထွိလုပပွိုငခွှင့ရွှိလဲ။ ဘယအွခကှတွှကတေော့ လုပပွိုငခွှင့ထွကကွှောလွှနတွယဆွိုတဲ့ အကှောငွးအရာကို ပထမဦးဆုံးသိဖို့ အရမွးအရေးကှီးပါတယွ။ တကယလွို့သာ သူတို့အနနေဲ့ လုပပွိုငခွှင့အွာဏာရှိပှီးတော့ လုပသွင့လွုပထွိုကတွဲ့အကှောငွးကို မသိလို့ရှိရငွ သူတို့ဘကကွလညွး စိုးရိမမွှုကှီးတဲ့အတှကကွှောင့မွို့ လိုအပတွာထကပွိုမိုပှီးတော့ ကိုငတွှယဖွှရှငွေးမှုတှဖှဈလောနိုငတွယွ။ အထူးသဖှင့ွ အခုကာလမှာ လူတှအကေုနလွုံးက ကှောကလွန့တွဲ့အရာမှိုး စိုးရိမတွဲ့ အရာမှိုးကှီးတဲ့အခါမှာ လုပတွဲ့ဟာကလူ့အခှင့အွရေးရှုထောင့ကွ ကှည့မွယဆွိုရငွ မလုပသွင့မွလုပထွိုကသွောပှဈဒဏတွှေ ကိုငတွှယဖွှရှငွေးမှုတှဖှဈလောနိုငတွာ အဲဒါမှိုးဆိုရငတွော့ မဖှဈသင့ပွါဘူးခငဗွှ။”
ရနကြုနမြှို့ရှိ လမြးတခုတှငြ ပိုးသတဆြေးဖနွြးနကှတေဲ့ မီးသတတြပဖြှဲ့ဝငမြွား။ (မတြ ၂၉၊ ၂၀၂၀)
SEE ALSO:
ရနကွုနတွိုငွးတှငွး ကိုဗဈရောဂါထိနွးခှုပရွေး အခကအွခဲရှိနေ

ကိုဗဈကပရွောဂါကာလ လူစုလူဝေးမလုပဖွို့ တားမှဈထားခှိနွ ဘာသာရေးအခမွးအနားပှဲကို ဦးဆောငကွငွှးပခဲ့တဲ့အတှကွ ခရဈယာနတွရားဟောဆရာ ဒေးဗဈလားကို ပှီးခဲ့တဲ့လထဲမှာပဲ ထောငဒွဏွ ၃လ စီရငခွကှခွခှဲ့သလို၊ ထားဝယခွရိုငွ ရဖှေူမှို့နယွ မှာ ဘုနွးကှီးပှံပှဲ ကငွှးပခဲ့သူတှနေဲ့ နအေိမအွတှငွး လူစုလူဝေးနဲ့ ဘာသာရေးဝတပွှုဆုတောငွးခဲ့တဲ့ မနတြလေးမှို့၊ ခမွှးမှသာစညွ မှို့နယကွ အဈစလာမဘွာသာဝငတွှကေို သဘာဝဘေးအနတြရာယစွီမံခန့ခွှဲမှု ဥပဒတှနေေဲ့ ထောငဒွဏပွှဈဒဏတွှေ ခမှှတခွဲ့ဖူးပါတယွ။

သဘာဝဘေးအနတြရာယစွီမံခန့ခွှဲမှု ဥပဒမှောတော့ ဘယသွူမဆို ဆနွးစဈခကှမွပှုလုပဘွဲနဲ့ ပေါ့ဆစှာ ဆောငရွှကတွာ၊ ဘေးအနတြရာယွ တခုခု ကနှိုငတွာကို သိလို့ ဖှဈစေ တမငလွုပလွို့ဖှဈစေ သဘာဝဘေးအနတြရာယနွဲ့ ကှုံရတာ ဒါမှမဟုတရွငလွညွး ကှုံရအောငွ အကှောငွးရငွးတှေ ဖနတွီးတယဆွိုရငွ ၃ နှဈထကွ မပိုတဲ့ ထောငဒွဏွ၊ ငှဒဏွေ၊ ဒါမှမဟုတွ ပှဈဒဏွ ၂ ရပစွလုံး ခမှှတနွိုငတွယလွို့ ပှဌာနွးထားပါတယွ။

Source;https://burmese.voanews.com/a/covid-myanmar/5567530.html?nocache=1&fbclid=IwAR131n2Lt_AigWTT24eo4aCWVv8rfAJF5s33NQ6psAphf-ZS9yV8JEImPZ4